كوررنگي چيست:

کوررنگی یک بیماری اختلال ارثی وابسته به کروموزوم X مغلوب است که در آن فرد قادر به تشخیص یک یا برخی رنگها نمی‌باشد. سلول هاي مخروطي چشم افراد کوررنگ فاقد رنگ دانه ايي هستند که موجب دیدن رنگ‌ها می‌شوند. به همین دلیل این افراد برخی رنگ‌ها را به شکل طیفی از رنگ‌های خاکستری و سیاه می‌بینند.

کوررنگی انواع مختلفی دارد که شایع‌ترین آن‌ها عدم توانایی در تشخیص رنگ سبز و قرمز از یکدیگر است. داشتن مشکل در تشخیص اینکه جسمی قرمز است یا سبز، یا آبی است یا زرد اصلی‌ترین علامت کوررنگی است. بر خلاف تصور عامه، دید افراد کور رنگ به ندرت خاکستری است.این بیماری ژنتیکی در مردان حدود هشت برابر بیشتر از زنان دیده می شود زیرا ژن های مسئول بر روی کروموزوم X هستندو تقریباً همیشه از مادر به پسر به ارث می رسد.

کور رنگی نه تنها از طریق وراثت انتقال می یابد بلکه ممکن است بر اثر بیماری های عصب بینایی یا شبکیه ویا بیماری چشم ایجاد شود که در این موارد، فقط چشمی که مشکل دارد دچار کور رنگی می شود و بیماری در طول زمان تشدید می گردد بطوریکه ممکن است تبدیل به کوررنگی کامل شود که در آن بیمار دیدی خاکستری دارد. این بیماران معمولاً در تشخیص آبی و زرد مشکل دارند .

کور رنگی همچنین می تواند باعث تغییرزندگی ، کاهش یادگیری و خواندن شود اما کودکان و بزرگسالان با مشکلات بینایی رنگ می توانند یاد بگیرند که چگونه مشکلات دیدن رنگ خود حل کنند.

علائم:

عدم پاسخ سلول ها شبكيه به طول موج گوناگون باعث ایجاد کور رنگی می شود این سلول ها ی گیرنده ، استوانه ای و مخروط هستند که سلول های استوانه ای حساس به نوردر حالی که مخروط ها مسئول تشخیص رنگ هستند .

افرادی که کوررنگی دارند اغلب بین تشخیص دو رنگ مانند قرمز و سبز ، آبی و زرد مشکل دارند این افراد کم دید رنگند اما افرادی دیگری هستند که بکلی از دیدن رنگ ناتوانند ، این افراد کوررنگی کامل دارند و همه رنگها برایشان درجات مختلف خاکستری است.

پزشك مي تواند یک آزمون کوررنگی برای تعیین این بیماری و یا مشکل بینایی انجام دهند. اگر کسی قبلاً قادر به دیدن انواع رنگ بوده و به طور ناگهانی مشکل در دیدن رنگ توسعه یافته است باید به چشم پزشك مراجعه کند زیرا از دست دادن توانایی دیدن رنگ یا از دست دادن بخشی از بینایی رنگی به طور ناگهانی اغلب نشانه ای از یک مشکل بینایی زمینه ای است.

از ديگر علل ميتوان به موارد زير اشاره كرد:

بیماری پاركينسون( PD ): این بیماری می تواند سبب آسیب به سلول های عصبی در شبکیه چشم شود که برای پردازش بینایی مورد استفاده قرار می گیرد.
آب مروارید : آب مروارید باعث می شود که لنز طبیعی چشم کدر شودو برخی از رنگ ها شسته به نظر برسند بر خلاف کوررنگی ژنتیکی، این آسیب رنگی پس از عمل آب مرواريد اصلاح خواهد شد.
تیاگابین : تیگابین یک داروی ضد صرع است اما ممکن است دید رنگی را تا 41 درصد در طول کاهش دهد.
نوروپاتی اپتیک ارثی لبر ( LHON ) : یک بیماری ارثی شایع در مردان است که به کوری رنگ قرمز و سبز منجر خواهد شد.
سندرم کالمن : بیماری ارثی باعث شکست غده هیپوفیز و توسعه مربوط به جنسیت را محدود می کند این وضعیت همچنین می تواند به کوری رنگ منجر شود.

تشخيص:

تشخیص کوررنگی اغلب با استفاده از چارت‌های رنگی بنام "صفحات آزمون ایشیهارا انجام می‌شود. در این صفحات اعدادی متشکل از نقطه‌های رنگی در زمینه‌ای متشکل از نقاطی به رنگ دیگر قرار گرفته‌اند که تشخیص آن‌ها برای افراد کوررنگ مشکل است. در صورتی‌که مشکلی در دید رنگی بیمار تشخیص داده شود از تست‌های دقیق تر استفاده می‌شود.

آزمایش‌های فراوانی برای تشخیص کوررنگی وجود دارند که آزمون ايشيهارا یکی از مورد استفاده‌ترین آن‌ها می‌باشد. در این آزمایش تصاویری رنگی به فرد داده می‌شوند که کنتراست رنگ‌ها در هرکدام موجب قابل تشخیص شدن عدد یا شکلی می‌شود. فرد کوررنگ قادر به تشخیص برخی از این اعداد یا اشکال نخواهد بود.

امروزه این اختلال در مدارس اغلب کشورها در کودکان بین ۶ تا ۱۲ سال تشخیص داده می‌شود.

درمان:

کور رنگی هیچ درمانی ندارد. تشخیص زودرس کوررنگی می‌تواند مانع بروز مشکلات آموزشی در کودکان شود. در این صورت بهتر است والدین کودک با معلم او صحبت کنند. بعضی از بیماران از لنزهای مخصوصی استفاده می‌کنند که هم به صورت لنز تماسي و هم به صورت لنز عینک وجود دارد. در بسیاری موارد بیماران به جای تشخیص رنگ ممکن است ترتیب قرارگیری را بخاطر بسپارند. به عنوان مثال بیمار بخاطر می‌سپارد که چراغ قرمز همیشه بالای چراغ راهنمایی و چراغ سبز پایین قرار دارد.