انحراف چشم

انحراف چشم

هرگونه انحراف از هم‌راستایی صحیح چشم‌ها را لوچی یا استرابیسم (به انگلیسی: Strabismus) می‌گویند. انحراف چشم عبارت است از عدم هماهنگی حرکت  چشم یا عدم توانایی تمرکز بین دو چشم که باعث می‌شود چشم‌ها در جهات غيرطبيعي قرار بگیرند. این بیماری یکی از مشکلاتچشم پزشکی است و در ۴٪ موارد در گروه سنی اطفال و بزرگسالان دیده می‌شود.

انواع استرابيسم

ممکن است یک یا هر دو چشم به داخل (چشم‌های ضربدری یا ایزوتروپی) یا خارج (چشم نهنگ یا اگزوتروپ) قرار داشته باشند،و يا ممكن است انحراف چشمها به صورت بالا و پایین باشد.نوعی از انحراف چشم به صورت مخفی است و با حذف دید دو چشمی (بستن یک چشم) مشخص می‌شود که به استرابسیسم مخفی یا هتروفوریا (Heterophoria) معروف است. استرابیسم آشکار را هتروتروپی heterotropia یا تروپی می‌گویند. ایزوتروپی شایعترین نوع استرابیسم است

علائم شايع

ناهماهنگی حرکات چشمها (در بعضی موارد تنها در موقع نگاه کردن به جهت‌های خاصی، قابل مشاهده است)، دوبینی (گاهی)، دید با تنها یک چشم همراه با فقدان درک عمقی، خستگی چشم.

اگر مي بينيد که چشم کودکتان به داخل يا خارج منحرف مي شود، يا قادر به تمرکز روي اشياء نيست ويا به نظر ميرسد که چشمانش انحراف دارد؛ به چشم پزشک مراجعه کنيد. در 30 تا 50 درصد موارد، کودک بدنبال استرابيسم دچار آمبليوپي (تنبلي چشم) مي شود. در کودکان استرابيسم بيشتر در سن زير 6 سال شروع مي شود.

علائم استرابيسم در بزرگسالان عبارتست از:

◊ خستگي چشم

◊  دوبيني (ديپلوپي)

◊  محو بودن تصوير

◊  احساس کشش اطراف چشم ها

◊  احساس ناراحتي و مشکل هنگام مطالعه

◊ اختلال درک عمق

بسياري از بزرگسالان مبتلا به استرابيسم، براي اصلاح تمرکز مناسب سر يا صورت خود را کج مي گيرند. همچنين اين افراد قادر به نگاه مستقيم به صورت سايرين نيستند که باعث بروز مشکلات اجتماعي برايشان مي شود. اين مسئله بر روي موقعيت هاي شغلي و اجتماعي ايشان تأثير منفي مي گذارد.

علل استرابيسم

حرکت چشم به اطراف توسط شش عضله اطراف چشم و به دستور مغز کنترل می‌شود. عدم هماهنگی حرکتی از موارد زیر ناشی می‌گردد:

۱. عدم توازن عضلات دور چشم

۲. فقدان توانایی تمرکز یکسان در چشمها. مغز نمی‌تواند تصاویر دارای تمرکز متفاوت را بپذیرد لذا پیامهای حاصل از یک چشم را در نظر نمی‌گیرد. سرانجام چشم ضعیف‌تر بلااستفاده می‌شود و یک چشم «تنبل» یا آمبیلوپ ایجاد می‌گردد.(تنبلی چشم)

۳. آسیب مغزی یا آسیب به سر مثلاً در تصادفات (نادر)

۴. بروز ارثی انحراف چشم، MS، نشانگان داون، بیماری تیروئید (پرکاری گریوز)، تومور چشم یا مغز، سکته مغزی، فشار خون، دیابت، آسیب مغزی جنین مانند فلج مغزی، آسیب زایمانی، عوارض جراحی چشم مانند آب مروارید ممکن است موجب انحراف چشم شوند.

٥.در کودکان استرابيسم ممکن است به علت آب مرواريد، بيماري هاي شبکيه نظير رتينوپاتي نوزادان نارس و رتينوبلاستوم(تومور شبکيه)، بيماريهاي ضعيف کننده عمومي و ضربه هنگام تولد يا در دوران کودکي  ايجاد شود. علاوه بر اين در بسياري از موارد استرابيسم به صورت ارثي و فاميلي ديده مي شود.

عوارض استرابيسم

بدون درمان فوری ممکن است کاهش بینایی در یک چشم دایمی شود. پس، از دست رفتن دید طبیعی در یک چشم و زجر روانی حاصل از جذاب نبودن ظاهر صورت از عاقب بیماری درمان نشده است.

بسیاری افراد با دید یک چشمی سازگار می شوند و یاد می گیرند تمامی فعالیت های خود از قبیل رانندگی را با یک چشم انجام دهند. در صورت از دست رفتن دید یک چشم، از چشم دیگر در برابر آسیب محافظت بسیاری به عمل آورید. برای ورزش و سایر فعالیت ها از جمله درودگری یا جوشکاری که خطر آسیب بالایی دربر دارند، از عینک محافظ استفاده کنید.

تشخیص با توجه به شرح حال طبی و معاینه فیزیکی است و ممکن است شامل آزمون‌های تیزبینی، معاینه شبکیه، معاینه کامل عصبی و آزمونهای عضلانی باشد.

انحراف چشم را می توان با تشخیص و درمان زودرس، تصحیح کرد.

تشخيص استرابيسم

تشخيص سريع و درمان به موقع مي تواند از کاهش بينائي دائمي جلوگيري کند. استرابيسم طي معاينه چشم پزشکي تشخيص داده مي شود.

 معاينه چشم پزشکي در همه کودکان در سنين حدود سه سالگي توصيه مي شود. به هر حال اگر فرزندتان علائمي از استرابيسم يا اختلال چشمي ديگري در هر سني داشت، بايد تحت معاينه کامل چشم پزشکي قرار گيرد.

درمان استرابيسم

هدف ازدرمان، بهبود دید و به دست آوردن بهترین دید ممکن، زیبایی ظاهری و ایجاد بهترین جهت برای چشمها و رسیدن به دید دوچشمی می‌باشد.

در بزرگسالان درمان جراحی فقط برای زیبایی ظاهری مناسب است، مگر آنکه پس از بینایی درمانی صورت گیرد. 

راه هاي درمان متنوع بوده و در هر مورد راه درماني مناسب توسط چشم پزشک پيشنهاد خواهد شد كه در برخي از موارد پزشك از مجموعه ايي از آن ها استفاده ميكند.راه هاي درمان عبارتند از:

♦ قطره هاي چشمي

♦ بستن چشم قويتر براي اصلاح آمبليوپي (تنبلي چشم)

♦ ورزش عضلات چشم

♦ تجويز عينک با قدرت انکساري مناسب

♦ تجويز عينک حاوي منشور

♦ تزريق سم بوتولينيوم

♦ عمل جراحي عضلات خارج کره چشمي